ingiliz casus ne demek?

İngiliz Casus(Orijinal İngilizce adı:The English Patient) Sri Lanka asıllı Kanadalı yazar Michael Ondaatje'nin 1992'de yazdığı romandır. II. Dünya Savaşı'nın sonunda, İtalya'da geçen romanda bir şekilde bir araya gelmiş, farklı geçmişlere sahip dört karakterin hikâyesi anlatılır. Kanadalı hemşire Hana, romanın başlık karakteri "İngiliz hasta", hırsız ve casus David Caravaggio ve İngiliz ordusunda görev yapan Hint istihkâmcı Kip.

İlk kez 1992'de Kanada'da McClelland and Stewart tarafından yayınlanan roman 2018'e kadar 38 dile çevrildi.¹ Bazı çevirilerde kitap için farklı isimler tercih edilmişti. Türkçede ilk olarak Can Yayınları'nın 1997'de İngiliz Casus adıyla yayınladığı roman 2018'de Alfa Yayıncılık tarafından İngiliz Hasta adıyla yayınlandı. Éditions de l'Olivier'den çıkan ilk Fransızca baskısı L'Homme flambé (yanmış adam) adıyla çıkmışken, filmin getirdiği şöhretten sonra 1997'de yine aynı yayınevinden çıkan baskıda Le Patient anglais (İngiliz hasta) adı kullanıldı.

En iyi postkolonyalizm eserlerinden biri olarak kabul edilen İngiliz Casus yayınlandığı yıl Booker Ödülü'ne, 2018'de de o tarihe kadar ödül verilmiş romanlar içerisinde en iyisine verilen Altın Man Booker Ödülü'ne layık görüldü. Kitaptan uyarlanan İngiliz Hasta filmi en iyi film ve yönetmen dahil olmak üzere 9 Akademi Ödülü kazandı.²

Arka plan

İngiliz Casus romanının başlangıcı bir karaktere ya da konuya dayanmıyordu. Ondaatje'ye göre kurgunun kökeni uçak kazası görüntüsüne dayanıyor: Yazar, Eleanor Watchel'e verdiği röportajında "Aklımda sadece uçak kazası geçirmiş ve hakkında başka hiçbir şey bilmediğim bir adam vardı ve onun kim olduğunu bulmak istiyordum." diyor. Ondaatje romanı, bu görüntünün kaynağı olan uçak kazasının nerede, neden, ne zaman, kimlerle gerçekleştiği gibi sorulara yanıt bulma çabasıyla inşa etti.³ Oluşturulan roman tamamen kurgusal olsa da, Yüzücüler Mağarası ve Zerzura araştırmalarındaki karakterler ve olayların bir kısmı gerçek Almasy'nin Libya Çölündeki keşiflerini konu alan The Geographical Journal dergisinde yayınlanmış makalelere dayanır.

Teknik

İngiliz Casus parataktik tarzın yoğun bir şekilde kullanıldığı bir romandır.⁴

Ondaatje'nin İngiliz Casus'da anlatı devamlılığına aykırı bir teknik izlediği görülmektedir. Romanda anlatıcının bakış açısı sıklıkla ve ani bir şekilde değişmektedir ⁵. Bu değişim özellikle Almasy'nin hikâyesini anlattığı kısımlarda dikkat çeker. İngiliz hastanın kendi hikâyesinde kasten yaptığı birinci ve üçüncü şahıs anlatıcı değişikliklerine romanda Carvaggio'nun "Biraz önce kim konuşuyordu?" sorusu ile dikkat çekilir.⁶

Yayım geçmişi

İngilizce

The English Patient. McClelland and Stewart, 1992, ISBN 0-7710-6886-7 (Ciltli baskı, ilk Kanada baskısı, Eylül 1992).
The English Patient. Knopf Doubleday, 1992, ISBN 0-679-41678-1 (Ciltli baskı, 29 Eylül 1992).
The English Patient. Vintage, 1993, ISBN 0-679-74520-3. (Ciltsiz baskı)
The English Patient. Vintage, 1996, ISBN 0-679-74520-3. (Ciltsiz baskı)
The English Patient. Everyman, 2011, ISBN 1-84159-339-7. (Ciltli baskı)
The English Patient. Random House Audio, 2007, ISBN 1-4159-3958-6. (Kısaltılmamış sesli kitap; seslendiren: Christopher Cazenove)
The English Patient. Random House Audio, 2008. (3 CD, Kısaltılmış sesli kitap; seslendiren: Ralph Fiennes)

Türkçe

İngiliz Casus. Can Yayınları, 1997, ISBN 9789755107509. (Ciltsiz baskı, çeviren: Ahu Antmen, Şubat 1997)
İngiliz Hasta. Alfa Yayınları, 2018, ISBN 9786051717975. (Ciltsiz baskı, çeviren: Ahu Antmen, 21 Eylül 2018)